Z narkomanią spotykamy się w szkole, na ulicy, w domu. Niektórzy z nas boją się jej, dla innych ma posmak "owocu zakazanego".
W wielu domach narkomania to temat, którego nie należy poruszać by nie wzbudzać w dziecku ciekawości tymczasem niewiedza najlepiej służy producentom i handlarzom narkotyków. Z łatwością udaje im się przekonać do kupna środka odurzającego nieświadomego nastolatka. Wystarczy pokazać mu wizję ogromnych korzyści i poprawy samopoczucia jaka występuje po zażyciu określonej substancji...
Handlarze ukrywają informacje o uzależnieniu, kosztach i złudzeniach, które niszczą.
Sami tworzą narkotyczne mity i legendy, które zręcznie podsuwają młodzieży.
Narkotyk jest WROGIEM. Podstępnie wdziera się do naszego życia i przejmuje nad nim kontrolę. Każdy z nas walczy z nim na własny sposób. Niektórzy chronią swoje terytorium przed wrogiem (po prostu mówią narkotykom NIE) z kolei inni pokonują go zaraz w pierwszym starciu. Jednakże są jednak tacy, którzy się poddają...
Szukaj w treści
SKĄD SIĘ BIERZE NARKOMANIA Narkomania jest chorobą braku miłości i poczucia bezpieczeństwa. Najczęściej do "zarażenia" dochodzi w dzieciństwie. W przeciwieństwie do panującej opinii, że to "wirus", który wybrał sobie dzieci zaniedbane przez rodziców, narkomania pojawia się również tam, gdzie rodzina jest pełna, a rodzice strzegą swojej pociechy przed otaczającym ją złem. Zawsze jednak wcześniej występuje jakiś "brak".
W przypadku dziecka pozbawionego opieki brak ten może dotyczyć sfery uczuć, poczucia bycia kochanym, wartościowym. W przypadku nadopiekuńczych rodziców dzieciom może brakować wolności. Żyjąc pod kloszem pozbawione są możliwości samodzielnego decydowania o sobie, jak również umiejętności konstruktywnego rozwiązywania swoich problemów. Za to doskonale wiedzą, że ich życie zależy od innych, że są tyle warte, na ile spełniają postawione przez rodziców wymagania. Narkotyczny "wirus" to bakcyl rezygnacji. Zarażony człowiek rezygnuje z możliwości rozwoju, z siebie samego i własnego życia.
Do "zarażenia narkomanią" najczęściej dochodzi w wieku od 13 do 18 lat. Dorośli nazywają ten okres "cielęcym wiekiem", medycy - "burzą hormonalną" natomiast psychologowie mówią wtedy o "kryzysie tożsamości".
Kryzys oznacza załamanie się pewnej rzeczywistości. Znika bezkrytyczna wiara w rodzicielski autorytet i w miarę prosty świat dziecka zaczyna się rozpadać.
Jest to okres buntu, podczas którego dziecko poszukuje własnego sensu życia. W tym czasie pojawiają się coraz częściej pytania dotyczące sensu życia, tego kim się jest, jak postrzegają je inni. Aby znaleźć odpowiedź na te pytania trzeba zaryzykować, spróbować rozwiązać własne problemy i być odpowiedzialnym za dokonywane wybory. Każdy, kto chce dorosnąć musi przebrnąć przez swój własny kryzys.
Większość młodych ludzi gubi się w tej drodze, bo stracili wiarę w siebie. To ludzie, którzy bardzo szybko stwierdzili, że możliwość dokonania czegoś ważnego w życiu jest poza ich zasięgiem. "Chorują" na bezsilność i poczucie braku.
JAK CZŁOWIEK CHORUJE NA BEZSILNOŚĆ? Wyobraź sobie, że postanowiłeś zostać baseballistą. Jest to u nas sport cieszący się małą popularnością, a tobie zależy na byciu oryginalnym.
Chcesz się wyróżniać, być wyjątkowy, więc wszystkim dookoła opowiadasz o tym, jak wspaniale odbijasz piłeczkę, że jesteś najlepszym graczem w całej drużynie. Im więcej o tym mówisz, tym bardziej w to wierzysz, choć jeszcze nigdy nie stanąłeś na boisku.
Wszystko ma miejsce w twojej wyobraźni, gdzie powstaje idealny obraz twojego JA.
Oczywiście głęboko w tobie ukryta jest prawda, obok której czai się lęk, że pewnego dnia kłamstwo wyjdzie na jaw, więc unikasz konfrontacji. Cała twoja energia zostaje spożytkowana na unikanie sytuacji kompromitujących oraz zdławienie wstydu i poczucia winy.
Żyjesz w świecie fantazji, w którym jesteś wyjątkowy, natomiast uciekasz od rzeczywistości, w której przypisana jest ci rola co najwyżej przestraszonego oszusta. Uciekasz od słabego i przeciętnego siebie, bo ten drugi, wymyślony TY wydaje ci się o wiele bardziej atrakcyjny.
Całkiem podobnie jest z osobami uzależnionymi od narkotyków. Pozbawieni są wiary w siebie, wstydzą się swojego prawdziwego JA, unikają konfrontacji z własnymi emocjami (jak baseballista, który nie wychodzi na boisko, bo z góry zakłada, że przegra)., unikają sytuacji, w których musieliby dokonać wyboru, ponieść odpowiedzialność za własne decyzje. Brakuje im do tego praktycznego przygotowania.
Tylko człowiek, który czuje się bezpieczny, kochany i potrzebny jest w stanie spojrzeć w lustro i powiedzieć : "Taki jestem i takiego siebie akceptuję".
Dla takiej osoby zakładanie jakichkolwiek masek, czy wymyślanie dziwnych historii tylko po to, aby być z innymi ludźmi jest zbędne.
Niezależnie od tego o jakim narkomanie mówimy, czy o tym mieszkającym w Polsce czy w USA, jego dzień wygląda tak samo. Pierwszą myślą, która przychodzi mu zaraz po przebudzeniu do głowy, jest: "jak i gdzie można dostać narkotyki?" Szkoła, dom, praca i znajomi tracą na wartości wobec cudownego "leku": kokainy, heroiny czy amfetaminy. Narkoman nie zna większego cierpienia, niż to, które jest wywołane brakiem narkotyku. I to właśnie na tym polega istota uzależnienia.
Człowiek uzależniony psychicznie to osoba, która uzależnia swoje samopoczucie i osiągnięcia od paru kropel brunatnego płynu czy też narkotyku.
Jak dochodzi do tego, że zdrowa i z pozoru rozsądna osoba zaczyna brać narkotyki?
Zaczyna się niewinnie. "Spróbuj, od tego jeszcze nikt nie umarł" - namawiają koledzy. "Będziesz się lepiej bawić, wyluzujesz się lub napiszesz klasówkę bez kłopotów" - kuszą. Próbujesz i już należysz do grona tych, którzy przeżyli swój pierwszy "odlot". Jeżeli za pierwszym razem nie było cudownie to powtarzasz eksperyment. W końcu wiesz jak czuje się człowiek "nagrzany". Zaspokoiłeś ciekawość i stwierdziłeś, że wszystkie historie o narkotykach są tylko tworem wybujałej wyobraźni innych, mitem, legendą.
Mało tego, odczuwasz poczucie wyższości wobec wszystkich innych, którzy nie przeszli inicjacji. Natomiast ty jesteś panem samego siebie, kontrolujesz sytuację, nawet nie myślisz o czymś takim jak uzależnienie.
Zupełnie niepostrzeżenie nauczyłeś się, że w chwilach stresowych czy przy dużych kłopotach można na chwilę o nich zapomnieć biorąc narkotyk, że dobra zabawa w czasie towarzyskiej imprezy zaczyna się dopiero wtedy, gdy wypijesz trochę więcej alkoholu lub zapalisz marihuanę.
Bardzo szybko pojmujesz to nowe równanie: JA + narkotyk = zapomnienie / dobra zabawa / mniejszy lęk.
W każdej następnej sytuacji tego typu pierwszą rzeczą, o której pomyślisz będzie zażycie narkotyku. Przestaniesz szukać innych, naturalnych rozwiązań.
To, czy będziesz się w stanie rozluźnić, zapomnieć o kłopotach lub zdać pomyślnie egzamin uzależniasz od chemicznych substancji.
Zaczynasz się niepokoić, jeżeli nie ma narkotyków. Masz kłopoty ze skupieniem się, z dobrą zabawą i kontaktem z innymi ludźmi. Jesteś uzależniony psychicznie.
Uzależnienie psychiczne to... /spróbuj określić je własnymi słowami/
Im dłużej bierze ktoś narkotyki, tym mocniej przyzwyczaja do tego swój organizm. Do psychicznej zależności po pewnym czasie dołącza się fizyczna. Narkoman potrzebuje swojego "leku" nie tylko, aby zmienić swoje samopoczucie, lecz również do normalnego funkcjonowania. Jeżeli narkotyku zabraknie, w całym ciele podnosi się alarm. Zaczyna się od bólu mięśni, następnie przychodzą skurcze, drgawki, wymioty.
Uzależniony organizm "głoduje". Do ponownego rozpoczęcia funkcjonowania potrzebuje odrobiny heroiny czy innego specyfiku. W tym stadium nałogu narkoman bierze nie dlatego, że "chce" lecz dlatego, że "musi".
Nie dostarczają mu już tylu wrażeń co poprzednio. Stan nieprzytomności przeplata lęk i agresja. Lęk o to, że może zabraknąć narkotyku. Agresja do tych, którzy stoją na drodze między narkomanem a narkotykiem.
Nikt nie lubi narkomana, nawet on sam siebie nie akceptuje. Tyko na krótką chwilę o tym zapomina - kiedy "bierze". Potem problemy wracają. Wraca uczucie niezadowolenia i poczucie przegranej. Narkoman w szkole oznacza kłopoty dla nauczycieli. Również rodzina stara się go pozbyć. Kradnie, kłamie, awanturuje się z innymi, kieruje się wyłącznie własnym egoizmem.
Czasem, przez krótką chwilkę, zdaje sobie sprawę, że kłopoty, od których tak zawzięcie uciekał wcale nie zniknęły, a wręcz przeciwnie, że czyhają na niego ze zdwojoną siłą w trzeźwym świecie. Jednak, jak uważa, na powrót jest już za późno. Jedyne co może zrobić, to wziąć kolejną dawkę i na chwilę zapomnieć.
I w kółko to samo. Wiele razy porównywano nałóg do błędnego koła i jest w tym dużo prawdy. Człowiek uzależniony czasem zdaje sobie sprawę z tego, że narkotyk jest powodem jego kłopotów, niszczy zdrowie, doprowadza do konfliktów z prawem i bliskimi.
W miarę rozwoju uzależnienia potrzebna jest coraz większa dawka narkotyku, coraz więcej pieniędzy, kłamstw. Nałóg pochłania coraz więcej czasu, a uzależniony ponosi coraz większe koszty fizyczne i psychiczne.
Przypomina to historię chłopca, który hodował w doniczce niezwykłą roślinkę. Niestety ta marniała z każdym dniem, mimo że była podlewana często i starannie skrapiana odżywkami. Kiedyś, w trakcie codziennych zabiegów pielęgnacyjnych, chłopiec zranił się w palec i kropla krwi spadła na usychający liść. Kwiatek westchnął i zaczął się prostować. Od tego czasu chłopak karmił go krwią. Roślinka odżyła, jednakże on czuł się coraz słabiej. Narkomania to nałóg, który codziennie zabija dwie osoby.
Jesteś na drodze do uzależnienia jeżeli:
zażywanie narkotyków kojarzysz z przyjemnością,
uważasz, że tylko dzięki narkotykowi (marihuanie, LSD, amfetaminie) jesteś w stanie dobrze się bawić i "rozluźnić",
potrzebujesz pomocy sztucznego środka aby móc poradzić sobie z kłopotami, na chwilę o nich zapomnieć,
uważasz, że tylko dzięki amfetaminie jesteś w stanie nauczyć się zadanego materiału,
jesteś gotów ryzykować własne zdrowie i życie za cenę akceptacji grupy kolegów,
sądzisz, że całkowicie zapanowałeś nad sytuacją i tylko TY decydujesz czy wziąć narkotyk, czy też nie.
Jesteś już uzależniony jeżeli:
utraciłeś kontrolę nad narkotykami i swoim życiem,
potrzebujesz coraz więcej narkotyku i zażywasz go coraz częściej,
zaczynasz prowadzić podwójne życie,
dzień bez narkotyku jest poza twoim wyobrażeniem
zaczynasz tracić "trzeźwych" przyjaciół,
coraz więcej energii wkładasz w oszukiwanie otoczenia,
straciłeś swoje dawne zainteresowania.
Kiedy zaczyna się narkomania? Czy już po pierwszym spróbowaniu czy dopiero po dziesiątym? Trudno na to pytanie odpowiedzieć. Każdy organizm reaguje na narkotyki inaczej i różne są też powody, dla których ludzie po nie sięgają. Przyjmuje się, że najszybciej uzależnia się ten, kto przy pomocy środków odurzających próbuje radzić sobie z problemami i przez pewien czas wydaje mu się, że narkotyk mu w tym pomaga. Jednak obserwując rozwój uzależnienia udało się wyodrębnić cztery jego podstawowe fazy.
Faza I
Zwykle rozpoczyna się w czasie towarzyskiej imprezy lub spotkania. Pierwszy wypalony "skręt" z marihuaną czy też pierwsza porcja amfetaminy zażywana dla towarzystwa nie zapowiada jeszcze uzależnienia.
Jednak jest to ważny okres, w którym nastolatek zapoznaje się z działaniem narkotyków, uczy się jak należy je zażywać, aby osiągnąć zamierzony efekt oraz jakie potrzeby może zaspokoić przy ich pomocy.
Jeżeli pierwszy papieros marihuany umożliwił dostęp do grupy, przyniósł akceptację kolegów, pomógł rozluźnić się i dobrze bawić to istnieje duże prawdopodobieństwo, że przy następnej sytuacji tego typu również będzie chciał skorzystać z "pomocy " tego środka.
W pierwszej fazie narkotyk jest zażywany zwykle "przy okazji". Marihuanę pali się w towarzystwie kolegów, na imprezach w czasie koncertów rockowych. Amfetaminę zażywa się jedynie "w wyjątkowych okolicznościach": przed egzaminem czy w czasie całonocnej imprezy. W tym czasie jeszcze nie kupuje się narkotyków, a czeka aż ktoś nimi poczęstuje.
W pierwszej fazie trudno jest rozpoznać czy ktoś bierze czy nie. Jedynym sposobem jest przyłapanie "początkującego narkomana" na gorącym uczynku lub znalezienie dowodów rzeczowych tj. strzykawki, tabletek, wysuszonych listków przypominających pokruszoną natkę pietruszki (marihuana) czy malutkich woreczków z białym proszkiem.
Faza II
W tej fazie już rozpoczyna się poszukiwanie narkotyków. Początkujący narkoman nie czeka na specjalną okazję, w której będzie mógł wypalić marihuanę czy zażyć inny narkotyk. Poznaje cenniki i osoby, które mogą mu sprzedać dowolne "lekarstwo". Nauczył się, że przy pomocy odpowiedniej dawki może poprawić swoje samopoczucie kiedy tylko zechce. Cały jego czas i aktywność organizowane są wokół poszukiwania narkotyku i jego zakupu. Wzrasta również częstotliwość zażywania.
Narkoman, w tym okresie, rozpoczyna prowadzenie "podwójnego życia" . Chcąc zabezpieczyć się przed interwencją(rodziców czy znajomych) uczy się przywdziewać maskę, kłamać, oszukiwać i kraść. Na pozór jest zgodnym dzieckiem, dobrym uczniem czy pracownikiem.
"Doszedłem do tego, że nosiłem ze sobą dodatkowy komplet odzieży - jeden, który obowiązywał w domu i szkole, drugi, w którym dobrze się czułem w czasie spotkań z kolegami. - wspomina jeden z narkomanów - Kiedy wracałem do domu, przebierałem się za "grzeczne dziecko", wkładałem gumę do ust, przyczesywałem włosy i naciskałem na dzwonek".
Dobry obserwator jednak mimo maskowania potrafi wychwycić zmiany w zachowaniu nastolatka. Jego nastrój jest chwiejny, okres bierności i wycofania przeplatany jest nagłą aktywnością, wybuchem agresji lub złości, jest drażliwy, reaguje nieproporcjonalnie do bodźca, coraz mniej czasu poświęca swoim dawnym zainteresowaniom, chętnie izoluje się od rodziny i znajomych.
O ile w pierwszej fazie narkotyk był potrzebny dla poprawy samopoczucia o tyle w drugiej fazie traktowany jest jak lekarstwo na wszelkie dolegliwości. Pomaga znosić przykre sytuacje i uczucia, pełni rolę mechanizmu obronnego.
W pierwszej fazie człowiek zwykle wypiera się, że przyjmuje narkotyki. W fazie drugiej oszukuje samego siebie: "Kontroluję sytuację" - mówi (i myśli) - "Biorę tylko wtedy kiedy chcę."
Dla narkomana zwykle jest to bardzo wyczerpująca faza. Ciągłe zaprzeczanie, prowadzenie podwójnego życia, strach przed wykryciem, utrata kontroli nad przyjmowanymi środkami. To wszystko owocuje załamaniem, które rozpoczyna kolejną fazę nałogu.
Faza III
Nagle uczucie odurzenia staje się najważniejsze. Narkotyk potrzebny jest, aby uniknąć bólu, niepokoju, złego samopoczucia. Jest coraz częściej przyjmowany. Dochodzi do tego, że narkoman nie jest zdolny funkcjonować bez zażycia środka odurzającego.
Zwykle w tej fazie sięga się po coraz większą ilość narkotyków ze względu na rozwijającą się tolerancję w organizmie. Pojawiają się pierwsze przedawkowania, zatrucia, utraty przytomności.
Narkoman przestaje dbać o pozory. Zaakceptował narkomański styl bycia, w którym dostrzega wyłącznie wyłącznie plusy (dobre strony). "Teraz wszyscy tak żyją" - uspokaja rodziców. Poza tym jest mu obojętne, co o nim myślą inni ludzie.
Przedmioty związane z przyjmowaniem środków odurzających często pozostawia na widoku. Musi mieć coraz więcej pieniędzy na zakup narkotyków, ponieważ bierze ich coraz więcej. Wyjściem z tej sytuacji stają się kradzieże lub pośredniczenie w sprzedaży środków narkotycznych.
"Lekarstwem" na wyrzuty sumienia i poczucie winy staje się oczywiście narkotyk.
Granica między normalnym światem a narkomanem uwydatnia się coraz bardziej. Inni ludzie wydają mu się o wiele szczęśliwsi i bardziej godni życia niż on. Zdarza się, że popełnia samobójstwo.
Narkoman w tej fazie traci kontrolę nad zażywaniem narkotyków, i nad całym swoim życiem. Zwykle przerywa naukę w szkole lub porzuca pracę.
Ma kłopoty z koncentracją, pamięcią. Popada w konflikty z prawem. Często dochodzi do zerwania więzi z rodziną. Nawet, jeżeli mieszka w domu, staje się kimś obcym, lokatorem, który przychodzi tylko na nocleg. W tej fazie, rozpoznanie narkomani jest o wiele łatwiejsze.
Jego organizm jest coraz bardziej wycieńczony. Jeżeli brał środki pobudzające (amfetamina, kokaina) to może to doprowadzić do zachorowania na anemię. Ma uszkodzoną wątrobę, nerki, serce. Często przy dożylnym podawaniu narkotyków zdarzają się stany zapalne żył. Chwiejność emocjonalna i kłopoty z komunikacją to kolejne objawy choroby.
Co dalej? Oczywiście następna faza.
Faza IV
Jest to ostatnia faza w narkomańskiej "karierze". Narkotyki stają się czymś równie powszechnym jak jedzenie czy picie, jednak bardziej niż one potrzebnym do przeżycia. W tej fazie branie w celu odurzenia ustępuje miejsca braniu po to, aby w ogóle funkcjonować. Brak narkotyku oznacza ból i inne objawy głodowe. Coraz częściej wyniszczony organizm znosi gorzej kolejne dawki, osłabiony układ obronny traci zdolność do walki z chorobami. Coraz częściej zdarza się zapaść. Jest to faza najgłębszej degradacji, po której następuje już tylko śmierć, bo decyzja o leczeniu rzadziej.
Pamiętaj:
Im więcej spraw narkotyk pomaga ci "załatwić", tym większe szansę na to, że pewnego dnia "załatwi" również i ciebie! Możesz być sobą. Możesz być kimś zupełnie innym, nowym.
Zależy to tylko od ciebie.
Wokół nałogu i narkotyków powstało wiele mitów. W grupach młodzieżowych krążą legendy o wspaniałych "tripach" (czyli "podróżach" narkotycznych) i "wynalazcach". Prawdziwa wiedza przychodzi jednak zbyt późno. Póki co dealerzy i producenci zainteresowani są pielęgnowaniem pewnych przesądów i stanu niewiedzy wśród swoich klientów. Bardzo powszechna jest teoria, że gdyby każdy z nas otrzymał podstawowe informacje na temat substancji uzależniających problem narkomanii rozwiązałby się sam. Spróbujemy ci w tym pomóc poprzez weryfikację niektórych z mitów.
"Marihuana to nieszkodliwy narkotyk". Wprawdzie nikt jeszcze nie umarł wypalając marihuanę, lecz bardzo często jest pierwszym narkotykiem w karierze narkomana. Co więcej, po dłuższym okresie palenia upośledza zdolności koncentracji, pogarsza pamięć, powoduje uszkodzenie komórek rozrodczych.
"Amfetamina to niegroźny proszek pomagający w nauce". Amfetamina to środek bardzo podstępny. Wpływa na samopoczucie, stymuluje układ nerwowy. Po zażyciu amfetaminy (w czasie jej oddziaływania na organizm) człowiek staje się bardziej inteligentny, pozbawiony kompleksów, a więc atrakcyjniejszy. Jednak efekty działania mijają po paru godzinach. Wtedy przychodzi zły nastrój i zmęczenie. Jeżeli ktoś znów zechce poczuć się pewniej, sięgnie po następną porcję. Bardzo szybko dochodzi do przyzwyczajenia i niewielkie dawki przestają wystarczać.
"Jeżeli wezmę tylko raz, to nic się nie stanie". Błąd. Zawsze może być właśnie o ten jeden raz za dużo. W przypadku narkotyków podawanych dożylnie ten "pierwszy raz" może skończyć się zarażeniem wirusem HIV. Jeżeli spodobają ci się efekty uzyskane po "pierwszym razie" istnieje duże prawdopodobieństwo, że sięgniesz po narkotyki raz kolejny. Pamiętaj: tam gdzie narkotyk, mowa o silnej woli jest to niedorzeczność.
"Jeżeli wszyscy to robią, to widocznie nie jest to takie złe". Po pierwsze: Wszyscy ? Po chwili zastanowienia, na pewno znajdziesz jedną osobę, dla której branie narkotyków jest czymś obcym. Po drugie: każdy organizm reaguje inaczej.
"LSD to dobry sposób na poznanie siebie samego". Może i dobry, lecz bardzo ryzykowny. Nigdy nie masz pewności gdzie zabierze cię twoja wyobraźnia, co ujawni twoja nieuświadamiana sobie dotąd sfera i czy twoja, niedojrzała jeszcze psychika, poradzi sobie z tymi wrażeniami. Jest wiele więcej bezpieczniejszych sposobów, dzięki którym możesz się rozwinąć i poznać własne Ja (medytacja, grupy rozwojowe, treningi twórczości).
Zobojętnienia na problemy, zapomnienia o kłopotach.
Dla wielu ludzi narkotyk to znieczulacz, "lek", który pomaga zapomnieć o przykrościach i wywołuje zobojętnienie. Każde cierpienie przerasta narkomana. Sytuacje, w których musiałby podjąć decyzję, sam wziąć odpowiedzialność za życiowe wybory i zmierzyć się z problemem przerastają go. - To ponad moje siły - mówi - nie wytrzymam, odpadam.
Rozluźnienia, pozbycia się własnych kompleksów i zahamowań w kontaktach z innymi.
Zażycie pewnych narkotyków stało się dla wielu ludzi gwarancją dobrej zabawy. Po wypaleniu marihuany puszczają wewnętrzne hamulce. Niektórzy uważają, że można zyskać w ten sposób świetny humor i łatwość rozmawiania z ludźmi, jednak im bardziej ktoś akceptuje siebie w stanie odurzenia, im większe są różnice między tobą trzeźwym a tobą "naćpanym", tym trudniej przestać, tym większa wiara w "cudowne" mikstury.
Nowych wrażeń, innych stanów psychicznych. Świat potencjalnego narkomana jest szary i pusty.
Życie jest nudne i pozbawione wzruszeń. Chcąc wypełnić wewnętrzną pustkę sięga po narkotyk. To o wiele prostsze niż nauka medytacji czy rozwój zainteresowań. Są tacy, którzy uważają, że narkotyk pomaga im tworzyć nową, bogatszą osobowość. Tymczasem ujawnia on tylko to, co jest w tobie od dawna, a czego uświadomienie sobie na ten czas, jest ponad twoje siły.
Obrony przed nieprzyjemnymi emocjami, samotnością i lękiem.
Bardzo trudne jest zniesienie przeświadczenia, że jest się mało wartym. Trudno żyje się w poczuciu zagrożenia ze strony bliskich. Im więcej nieprzyjemnych myśli na temat samego siebie, im mniejsze poczucie wartości, tym większy jest lęk i agresja. Narkotyk pomaga oszukać samego siebie, daje złudne poczucie mocy, dodaje "wartości". W grupie narkomanów odnajduje się poczucie przynależności, tożsamość i akceptację. Narkotyk zastępuje przyjaciół, miłość, bezpieczeństwo, dom.Spis treści
